NS 1225 / 1252

Door de Tweede Wereldoorlog was een groot deel van het spoorwegennet in Nederland beschadigd. Ook de locomotieven en treinen hadden veel oorlogsschade. Dit was een mooie kans om tijdens de herbouwing meteen grote delen van het spoor te elektrificeren. Voor de oorlog was Nederland al begonnen met het elektrificeren van het spoorwegnet. Na de oorlog werd hier op hoog tempo mee doorgegaan. NS bestelde veel elektrische treinstellen en locomotieven om weer te kunnen rijden. In 1949 bestelde NS 25 locomotieven van het loctype 1200. De 1200 locomotief serie is door Werkspoor in Utrecht gebouwd naar het ontwerp van de Amerikaanse fabrikanten Baldwin en Westinghouse. De locs werden betaald met het Amerikaanse Marshallplan. Voor veel locomotieven vlak na de oorlog werd een bestaand ontwerp gebruikt. De 1200'en zijn geen uitzondering, hun zijn gebasseerd op locomotieven van de Baldwin Locomotive Works uit Philadelphia. De locs zijn in Utrecht gebouwd maar de draaistellen komen uit de VS. De 1200'en hebben een maximale snelheid van 130 km/u en ze hebben twee zes-assige draaistellen met spaakwielen. De locomotieven vallen erg op door hun grote neus, hierdoor zat de machinist veilig tijdens aanrijdingen.

NS had een deadline opgesteld dat de eerste locomotief van het type in oktober 1951 geleverd zou worden. De 1201 werd op de laatste dag van oktober geleverd, de loc was toen nog niet helemaal af. De horizontale sierstrepen op de zijkant en de nummers op de loc ontbraken nog. Later werden de sierstrepen en de nummers op de loc gezet. Op 26 november werd de loc afgeleverd aan NS. Begin januari 1952 werden de eerste 1200'en in dienst gesteld bij NS. De laatste locomotief van de serie werd begin 1953 geleverd. De 1201 tot en met de 1214 werden in de turkooise kleur geleverd, net als alle nieuwe locomotieven en rijtuigen uit die tijd. De 1215 tot en met de 1225 werden in een bruine kleurstelling geleverd. Die kleurstelling kregen ook de meeste nieuwe diesellocomotieven voor de goederendienst. De 1200'en werden ingezet voor lange(re) reizigerstreinen en voor het vervoer van goederentreinen.

Doordat de lichte kleur snel vies werd omdat er toen ook nog met stoomtreinen werd gereden kregen alle treinen van de NS de Berlijns blauwe kleurstelling. De 1200'en kregen in 1954 net als alle andere locomotieven een Berlijns blauwe kleurstelling. In de jaren zeventig kregen alle locs de geel-grijze kleurstelling. Door de intensieve inzet van de locs maken ze meer kilometers dan andere locomotieven. NS moest rond 1975 kiezen om de locs te vervangen of grondig te renoveren. Er werd voor het laatste gekozen, alle 25 locomotieven werden in de Hoofdwerkplaats in Tilburg gerenoveerd. De 1200 serie staat bekend als een erg betrouwbare en degelijke locomotieven. Dat komt mede door de simpele elektrische installatie in de locs. Eind jaren '90 waren de eerste mDDM motorwagens beschikbaar om het werk van de 1700'en over te nemen. De locomotieven die niet meer nodig waren voor de DD-AR werden gebruikt om 1600 locs te vervangen in de reizigersdienst. De 1600 werden dan weer gebruikt om de laatste 1100, 1200 en 1300'en in de goederendienst te vervangen. Later vervingen de 1700'en de laatste locs in de reizigersdienst. In 1998 werd de laatste 1200 na 40 jaar terzijde gesteld. Een bekende intercity-dienst waar de 1200'en in reden was de intercity tussen Zandvoort aan Zee of Haarlem en tussen Maastricht of Heerlen. In 40 jaar dienst is geen enkele 1200 gesloopt wegens een ongeluk of defect. De meeste locs zijn gesloopt bij HKS in Amsterdam Westhaven.

De NS liet de 1200 serie na hun buitendienststelling op hoog tempo slopen zodat de locs niet konden worden gebruikt voor nieuwe andere vervoerders op het Nederlandse spoor. Tijdens de sloop van de 1200'en namen Harry Schneider en Laurens Pit het initiatief om een aantal 1200'en van de sloop te redden. Samen met de oprichter en toenmalige directeur van ACTS, John Hoekwater, lukte het om een aantal locomotieven te redden. ACTS wilde een aantal locs kopen om zelf goederentreinen te rijden. NS wilde dit niet en ACTS stapte naar de rechter om de sloop stop te zetten. De rechter legde een sloopverbod op, ACTS nam uit eindelijk de 1208, 1214, 1215, 1218, 1224 en de 1225 over van NS. Op 16 oktober 1998 werden de letterlijk voor de deur van de sloper staande 1208, 1215, 1224 en 1225 door de 6455 weg gehaald en naar de Watergraafsmeer gebracht. Na een kleine restauratie gingen ze door naar Tilburg. Er werden 4 1200'en opgeknapt en ze kregen de blauw-gele ACTS kleurstelling. Een totaal donkerblauwe kleur met een gele horizontale band die op de neuzen van de locs in een V-vorm eindigde. De locomotieven kregen ook andere nummers, de 1215 werd de 1251, de 1225 werd de 1252, de 1218 werd de 1253 en de 1214 werd de 1254. De 1208 en de 1224 werden als pluklocs gebruikt. Het kostte veel geld om asbest uit de loc te verwijderen en ATB-kasten opnieuw in de locs te plaatsen. Daarom werd er voor gekozen de asbest in de locs te laten zitten. In 2000 wilde ACTS een extra 1200 tot hun beschikking hebben, de 1221 van Stichting Klok werd overgenomen en in dienst gesteld als de 1255. Doordat de containertreinen te lang en te zwaar zijn voor één 1200 kocht ACTS vijf  Belgische locomotieven van de Reeks 62. Het zijn diesellocomotieven en ze kregen bij ACTS ook de blauw-gele kleurstelling. De loc hielp met het opgang komen van de trein en reed de containertreinen op trajecten zonder bovenleiding. De 6700 serie kon bediend worden vanuit de 1200 met een special kastje dat via kabels naar de dieselloc ging. Voor het verwijderen van de asbest werden de 1252 in 2002 en de 1255 in 2005 naar Tsjechische ŽOS Nymburk gebracht. Daar was het een stuk goedkoper, bij de 1251, 1253 en de 1254 is de asbest nooit verwijderd. In november 2007 ging ook de 1252 terzijde, de loc had zijn weerstanden verbrand in de Willemspoortunnel in Rotterdam. ACTS had de loc niet meer nodig en stelde hem terzijde. Volgens afspraak kregen oud-ACTS machinisten Harry Schneider en Laurens Pit beschikking over de 1251, 1252 en de 1254.

Vanaf juli 2010 huurde Euro-Express Traincharter (EETC) de 1251, 1252 en de 1254 van Pit en Schneider. Ook werd de 1255 van Stichting Klok gehuurd. De 1251 en de 1252 werden gebruikt voor het rijden van internationale treinen, zoals de Alpen Express en de Autoslaaptreinen, tot aan de grens. De 1254 en de 1255 werden gebuikt om stroom te leveren aan de rijtuigen van EETC op de Watergraafsmeer. Op 30 september dat jaar is de 1251 ook naar de VSM-werkplaats gebracht. Op 29 okotber 2011 vertrok de loc vanuit Apeldoorn in de EETC-kleuren, bordeauxrood met dezelfde gele ACTS-band, op eigen kracht. Eerder dat jaar, op 19 februari, werd de 1254 al gepresenteerd in de nieuwe kleurstelling. Op 12 november 2011 werd in Amersfoort ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van de 1200'en een grote 1200-dag gehouden. Alle 1200'en die niet waren gesloopt waren aanwezig, de 1201, 1202, 1211, 1218 (ex 1253) , 1251 (ex 1215), 1252 (ex 1225), 1254 (ex 1214) en de 1255 (ex 1221). In april 2014 werd de 1252 naar Amersfoort gebracht, daar is de loc voorzien van een nieuw kleurenschema. Het ACTS blauw en geel werd vervangen voor zwart en wit, ook kreeg de loc stickers van Märklin. De loc kreeg deze bestickering ter gelegenheid van 175 jaar spoor in Nederland. Op de ene kant stond de Nederlandse tekst: 'Het origineel is er bij Märklin. Märklin feliciteert Nederland met 175 jaar spoorwegen.' Op de andere kant stond dezelfde tekst maar in het Duits: 'Das Original gibt's bei Märklin. Märklin gratuliert den Niederlanden zu 175 Jahre Eisenbahn.' Met deze uitvoering stond de 1252 in 2014 ook op veel opendagen. Op 18 februari 2015 kreeg EETC beschikking over de 1618, 1619 en de 1621 van Jacko Fijn Techniek. De bedoeling van de aankoop van de 3 1600'en was het vervangen van de 1200 locomotieven. Echter is alleen de 1621 helemaal omgespoten in de EETC-kleurstelling. De 1621 heeft een paar weken dienst gedaan bij EETC toen EETC per 15 april 2015 is gestopt met de rijden van de autoslaaptrein vanwege de sterk gestegen kosten. De 1251, 1252 en 1254 werden weer terug gegeven aan Schneider en Pit. De 1255 keerde terug bij Stichting Klok.

Vanaf augustus 2015 werd de 1252 verhuurd aan Railpromo en werd de loc de vaste trekkracht voor het Panorama Rail Restaurant. De loc behield de zwarte-witte kleurstelling, de stickers van EETC werden verwijderd en er kwamen Railpromo-stickers voor terug. Op de Nederlandse zijkant van de loc stond de tekst: 'Panorama Rail Restaurant, Märklin ...genieten op het spoor!'. Op de Duitse zijde stond wel het Panorama Rail Restaurant logo maar is de tekst er onder aangepast. 'Märklin ...Genuss auf der Schiene!'. Het ACTS-schildje op de neus werd vervangen door het nummer 1252. Op 22 augustus werd de loc gepresenteerd. In de wintermaanden reed het restaurant niet, de 1252 werd in de winter van 2015 op 2016 gebruikt om ijzel van de bovenleiding af te schrapen. In 2016 werd de 1251 ook verhuurd aan Railpromo, de loc werd helemaal omgestickerd in de zwart-wit-licht blauwe kleuren van Railpromo en hij kreeg zijn oude nummer 1215 weer terug. Op 23 maart 2016 werd de loc door burgemeester van Amsterdam gedoopt tot "City of Amsterdam". De loc werd gebruikt als vaste inzet voor de treinen van Railpromo waardoor de 1252 nog maar als reserve loc diende. De Railpromo 1252 werd ook ingezet als er onderweg gekeerd moest worden. Eind juni 2017 werd de 1252 terzijde gesteld door een verlopen ATB-keuring. In diezelfde maand werd de 1215 ook terzijde gesteld. De 9901 van Railexperts werd enkele keren ingezet als trekkracht voor het restaurant. In maart 2018 kocht Railpromo de 1772, 1775, en de 1781 van NS. De 1772 en de 1781 kregen net als de 1215 de Railpromo kleurstelling en werden omgenummerd. De 1781 werd de 101001 en de 1772 werd de 101002. Een jaar later werd de 1775 ook omgestickerd en kreeg het nummer 101003.

Nadat Railpromo de 1252 terzijde stelde is de loc naar Amersfoort gebracht. Daar stonden ook de meeste andere ex-ACTS 1200 opgesteld, de 1218 (ex 1253), de 1254 en de 1255. Op 20 oktober 2018 werden de 1200'en samen met de RailReLease 9902 en 9905 door de Rail Force One 1831 van Amersfoort naar Blerick gebracht. In Blerick is er weinig tot niks aan de locomotieven gewerkt. Op 25 en 26 mei 2019 waren tijdens het Rail & Road Event in Blerick zeer waarschijnlijk alle vijf de ex-ACTS 1200'en voor het laatst bij elkaar te zien. De 1251, toen gehuurd door Railexperts, keerde daarna weer terug naar Amersfoort.

Op 9 oktober 2019 maakte Stichting Klok bekend dat de 1225 (ex 1252) is aangeboden aan het Stadsmuseum Tilburg. Op 9 oktober was het de tweede 'NS-collectiedag' in de Tilburge LocHal, de voormalige hoofdwerkplaats in Tilburg. Het Stadsmuseum Tilburg was opzoek naar objecten en verhalen die het de Hoofdwerkplaats Tilburg te maken hebben. De serie 1200 van NS is tientallen jaren lang in de werkplaats in Tilburg onderhouden. Tussen 1978 en 1983 zijn alle 25 1200'en in Tilburg ook gerenoveerd. De loc zal daar naar alle waarschijnlijkheid in de geel-grijze kleurstelling geplaatst worden. De stichting wilde de 1218 in Tilburg plaatsen maar in die loc zit nog asbest, en dat zorgde voor te veel kosten. De 1252 is in 2002 door ACTS in Tsjechië ontdaan van asbest, daarom viel de keuze om de 1252 in Tilburg te plaatsen. Door samenwerking met Laurens Pit en Harry Schneider is dat mogelijk gemaakt.

Sinds de 1252, 1254 en de 1255 op 20 oktober 2018 door Rail Force One naar Blerick werden gebracht was het stil rondom de locomotieven. In Blerick werd er weinig aan de locomotieven gedaan. Vier jaar later, op 1 september 2022, was er weer nieuws over de 70 jaar oude locomotieven. Die dag werden de 1252, 1254 en de 1255 door Railexperts overgebracht van Blerick naar Amersfoort. De tractie werd geleverd door de enige nog rijdende 1200 in Nederland, de 1251. Rond 14 uur vertrok de 1251 met de 1255, de 1252, de 1254 en de 6703 vanuit Blerick naar Gekkengraaf. In Gekkengraaf werd de 6703 afgekoppeld en vertrokken de 1200'en naar Amersfoort. Daar werden de drie 1200'en door de 6004 van Railexperts gerangeerd naar een van de achterste sporen. Hier staan de locomotieven gerangeerd tussen andere terzijde gestelde locomotieven.

Momenteel is de loc eigendom van Harry Schneider en Laurens Pit, de loc staat momenteel in Amersfoort.

UIC-nummer: 91 84 1112 052-3